Veelgestelde vragen

1. Wat is het verschil tussen een octrooi en een patent?
Patent is het Engelse of Duitse woord voor octrooi. Veel mensen vinden patent makkelijker of prettiger klinken dan octrooi, maar er is dus geen verschil tussen octrooi en patent. Beide woorden verwijzen naar het exclusieve recht om anderen te verbieden een uitvinding te gebruiken.

2. Hoeveel kost een octrooi?
Ongeveer hetzelfde als een auto. Het hangt er dus vanaf. Van invloed op de prijs van een octrooi zijn de sterkte van de uitvinding (hoe nieuw en verrassend), hoeveel u zelf doet in het aanvraagproces, in welke landen u octrooi wilt, in hoeveel landen u octrooi wilt, welke aanvraagroute u kiest en hoelang u een octrooi wilt houden. Rekent u op een investering van minimaal 2500 euro voor een rechttoe rechtaan octrooiaanvraag.

3. Hoelang duurt het voor ik een octrooi heb?
Dat hangt af van welke routes u gebruikt om een octrooi aan te vragen en hoe sterk (hoe nieuw en verrassend) uw uitvinding is. Als u de standaardroute volgt, blijft uw aanvraag 18 maanden geheim. Na 18 maanden wordt de aanvraag gepubliceerd en pas daarna kunt u octrooi krijgen. Daardoor duurt het ongeveer 2-6 jaar.

4. Hoelang moet ik een uitvinding geheimhouden voor een octrooi?
Praat en publiceer niet over uw uitvinding voordat u uw octrooiaanvraag heeft ingediend. Anders krijgt u geen geldig octrooi. Houd het stil tot de dag dat u uw octrooiaanvraag indient. Beter nog, houd het geheim tot uw aanvraag wordt gepubliceerd, dat is 18 maanden na indiening van uw aanvraag.

5. Hoelang is een octrooi geldig?
De meeste octrooien zijn 20 jaar geldig, gerekend vanaf het moment dat de aanvraag wordt ingediend bij de instantie die het octrooi verleent. Om het octrooi in leven te houden, moet u een jaartaks (belasting) betalen aan de instantie die het octrooi heeft verleend. Als u een jaar niet betaalt, wordt aangenomen dat u geen interesse meer heeft in het octrooi. Het octrooi komt dan te vervallen.

6. Waar kan ik een octrooi krijgen?
Octrooien zijn nationale rechten en worden dus per land uitgegeven (verleend). Door een overheidsinstantie. In Nederland worden octrooien verleend door Octrooicentrum Nederland (Octrooicentrum NL) onderdeel van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland RVO.nl. Het is ook mogelijk een octrooi voor een aantal landen tegelijk in een bepaalde regio octrooi aan te vragen bij een regionaal bureau. Bij het Europees Octrooibureau (European Patent Office) EPO kunt u bijvoorbeeld octrooi aanvragen voor een aantal Europese landen tegelijk. Bij verlening krijgt u dan een Europees octrooi.

7. Hoe dien ik een octrooiaanvraag in voor een aantal landen in de wereld?
U zou verschillende octrooiaanvragen kunnen indienen, voor elk land een aparte aanvraag. Maar het is makkelijker een internationale octrooiaanvraag in te dienen via het samenwerkingsverdrag voor Octrooien (Patent Cooperation Treaty, PCT systeem). U kunt uw internationale octrooiaanvraag via het PCT systeem indienen bij het WIPO. Eén PCT aanvraag komt overeen met het indienen van een nationale octrooiaanvraag in meer dan 150 landen.

8. Hoe krijg ik een wereldwijde octrooiaanvraag?
Een wereldwijd octrooi of een internationaal octrooi bestaat niet. Als u in verschillende landen octrooibescherming wilt, kunt u het beste een PCT aanvraag indienen die u later omzet in nationale aanvragen, waarvoor u hopelijk nationale octrooien krijgt. Een PCT octrooi bestaat niet. Het is altijd een PCT aanvraag.

9. Wat is het verschil tussen een aanvrager en een uitvinder?
De uitvinder is de persoon die de uitvinding heeft gedaan, d.w.z. de persoon die de technische oplossing voor een probleem heeft bedacht. Een aanvrager is de persoon (natuurlijk persoon, bedrijf of instantie) die de octrooiaanvraag indient (of laat indienen) en eigenaar van het octrooi wordt. De uitvinder heeft het recht om aanvrager te zijn, maar kan dit recht overdragen aan een ander. Bijvoorbeeld via een arbeidsovereenkomst, stagecontract of andere overeenkomst. Het is belangrijk dat deze overdracht van rechten op het juiste moment en op de juiste manier gebeurt.

10. Publiceren of octrooieren?
U hoeft niet te kiezen. U kunt het allebei! Het is wel belangrijk de juiste volgorde aan te houden. Eérst de octrooiaanvraag indienen en daarna pas over uw uitvinding praten op die presentatie, op dat congres, op internet of in dat wetenschappelijk artikel. Uw octrooiaanvraag wordt trouwens altijd gepubliceerd na 18 maanden.

11. Wat betekent patent pending?
Patent pending kan worden gebruikt om aan te geven dat een octrooi is aangevraagd. Een soort waarschuwing voor toekomstige rechten of om te laten zien hoe innovatief men is. Het betekent in ieder geval niet dat het octrooi verleend is.

12. Wat kan ik octrooieren?
Octrooien worden verleend voor nieuwe technische innovaties, die niet voor de hand liggen en die nog geheim zijn. Dat kan een product, proces (werkwijze) of een toepassing zijn. En dat mag allemaal in dezelfde octrooiaanvraag. Als u bijvoorbeeld een nieuw type shampoo heeft ontwikkeld die niet in de ogen prikt, kunt u zowel de shampoo (product) beschermen als de manier om de shampoo te maken (proces) als de toepassing van de shampoo om babyhaar te wassen.

13. Wat is het nut van een octrooi?
Een octrooi of patent beschermt uw uitvinding. Als u een octrooi of patent op uw uitvinding heeft, kunt u verbieden dat anderen uw uitvinding gebruiken. Als ze dat toch willen doen, hebben zij uw toestemming nodig (een licentie) en daar kunt u een vergoeding voor vragen. Of u zelf uw uitvinding mag gebruiken, hangt af van andere octrooien en van wetgeving. U kunt bijvoorbeeld een octrooi op een vaccin hebben, maar dat betekent nog niet dat u uw vaccin op de markt mag brengen. Dat hangt namelijk af van de veiligheid van het vaccin. Verder kan een octrooi fiscaal voordeel opleveren en helpen bij het krijgen van subsidies en het aantrekken van investeerders.

14. Wat is intellectuele eigendom?
De World Intellectual property Organization (WIPO, www.wipo.int) definieert intellectuele eigendom (IE, in het Engels IP) als voortbrengselen van de geest. Uitvindingen, modellen, ontwerpen, beeldende kunst, teksten, muziek en merknamen zijn voorbeelden van intellectuele eigendom. Intellectuele eigendom wordt wettelijk beschermd door IE rechten. Bekende IE rechten zijn auteursrecht, octrooien, merkenrecht en modellenrecht. Deze bescherming wordt gegeven om creativiteit en innovatie te stimuleren. Elk jaar op 26 april is het Wereld IE dag, waarop speciale aandacht wordt gegeven aan een thema rond de intellectuele eigendom.

15. Wat doet een octrooigemachtigde?
Een octrooigemachtigde helpt u met het schrijven, indienen en verdedigen van uw octrooiaanvraag. Een octrooigemachtigde helpt u ook bij andere octrooizaken, zoals de beslissing wel/niet octrooieren of welke route te volgen, nationaal, EP of PCT. Een octrooigemachtigde kan u ook adviseren over andere vormen van intellectuele eigendom. U bent niet verplicht een octrooigemachtigde in te schakelen. U mag het allemaal zelf doen.

16. Wat is het verschil tussen een octrooigemachtigde en een octrooi-expert?
Octrooigemachtigde is een beschermde titel. Dat betekent dat niet zomaar iedereen zichzelf octrooigemachtigde mag noemen. Octrooigemachtigden hebben na hun technisch wetenschappelijke opleiding een opleiding in het octrooirecht gevolgd en daarvoor examens gedaan. Zij zijn beëdigd, aangesloten bij de Orde van Octrooigemachtigden en werken volgens de gedragsregels van de Orde. Op grond daarvan hebben octrooigemachtigden ook een geheimhoudingsplicht. Iedereen die dat wil kan zich octrooi-expert of octrooi-specialist noemen. Daar zijn geen regels voor.